Şairlerimizin Yaşam öyküleri

[karakule38]

Ayten MUTLU


1952'de Bandırma'da doğdu. İ.Ü. İşletme Fakültesini bitirdi (1975); Y.T.Ü. İnşaat Mühendisliği üçüncü sınıftan ayrıldı. İlk deneme, öykü ve şiirleri ortaokul yıllarından başlayarak yerel gazetelerde yayımlanmaya başladı. Daha sonra İmece, Yazko Edebiyat, Edebiyat 81, Varlık, Hürriyet Gösteri, Yaşasın Edebiyat, Şiirlik, Yeni Biçem, Düşlem, Sombahar, Ludingirra dergilerinde ve değişik gazetelerde deneme ve inceleme yazıları ile şiirleri yayımlandı.

[karakule38]

Aytekin KARAÇOBAN


23 Ağustos 1958 tarihinde Kırşehir'de doğdu. Ortaöğrenimini Ankara'da, yüksek öğrenimini Diyarbakır'da Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde tamamladı. Aynı fakültede iki yıl araştırma görevlisi olarak çalıştı; Fransa'da "Fransız Direniş Şiiri" üzerine yüksek lisans tezi hazırladı. 1988 yılından beri Fransa'da yaşamını sürdürüyor.

Şiir, düzyazı ve çevirileri Akdeniz, Dize, Düşlem, Edebiyat ve Eleştiri, Edebiyat 81, İzlek, Kavram ve Kargaşa, Poetik'us, Promete, Sanat Rehberi, Sombahar, Su, Şiir-lik, Türkiye Yazıları, Yapıt, Yarın, Yazın, Yeni Biçem, Yeni Türkü gibi dergilerde yayımlandı.

[karakule38]

Aydın HATİPOĞLU


1940 yılında Urfa'da doğdu. Haydarpaşa Lisesi'ni bitirdi. İki yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne devam ettikten sonra, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü'nde okudu.

1958'den bu yana şiirleri Yelken, Ataç, Yeni Gerçek, Gelecek, Yansıma, Varlık, Karşı, Gerçek Sanat, Evrensel Kültür, Güzel Yazılar gibi edebiyat dergilerinde yayımlandı. Yeni Gerçek (1967) ve Gelecek (1971) dergilerinin kurucuları arasında yer aldı. Türk Edebiyatçılar Birliği, PEN Yazarlar Derneği, Türkiye Yazarlar Sendikası, Nazım Hikmet Vakfı, Emin Türk Eliçin Vakfı yönetim kurullarında, BESAM'ın kurucular kurulunda ve çeşitli ödüllerin seçici kurullarda görev aldı.

TRT ve TV8'de bazı programların yazarlığını ve danışmanlığını yaptı. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin yayımladığı Bizim Gazete'de köşe yazarlığı yapıyor.

1960 kuşağı toplumcu şairleri arasında imge örgüsündeki sıkı doku, inançlı bir kararlılık, tüketmek bilmez yarın umudu, yöresel özellikleri çağdaşlık potasında eritme, anlamı ve sesi şiirin bütününe yayma özellikleri ile öne çıkan şiirler yazdı

[karakule38]

Ermeni şair. 1875'te doğdu, 1957'de öldü.


Avedik İSAHAGYAN

[karakule38]

ATTİLÂ İLHAN


15 Haziran 1925 tarihinde Menemen (İzmir)' de doğdu. İzmir'de Karşıyaka Cumhuriyet İlkokulu' ve Karşıyaka Ortaokulu'nu bitirdi. İzmir Atatürk Lisesi'nde öğrenci iken, Türk Ceza Kanunu'nun 141. maddesine aykırı davranma savıyla tutuklandı, okulundan uzaklaştırıldı. Danıştay kararı ile yeniden öğrenim hakkı kazanarak İstanbul Işık Lisesi'ni bitirdi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde başladığı yüksek öğrenimini yarıda bırakarak 1949-1965 arasında aralıklı olarak altı yıl Paris'te yaşamını sürdürdü. Dönüşünde gazetecilik, yayın yönetmenliği, yayın danışmanlığı, yazarlıkla yaşamını kazandı.

Yeni Edebiyat, Yücel, Genç Nesil, Fikirler, Varlık, Aile, Yirminci Asır, Seçilmiş Hikâyeler, Kaynak, Ufuklar, Mavi, Yeditepe, Dost, Yelken, Ataç, Yön, Milliyet Sanat, Sanat Olayı dergilerinde şiirleri yayınlandı. Garip ve İkinci Yeni şiirine karşıydı. Mavi dergisinde Maviciler diye bilinen toplumsal gerçekçilik akımının sözcüsü oldu. Şiiri başlangıçta Nâzım Hikmet ve halk şiirinin biçimsel özelliklerinden etkiler taşıyordu. Zamanla taşkın, çarpıcı, belleklerde kolay yer eden imgelerle örülü, toplumsallaşmış bireyi temel alan, kimi zaman öykülemeye dayalı, divan şiiri olanaklarından da yararlanmayı bilen, duyarlılığı yüksek bir nitelik kazandı.

11 Ekim 2005 tarihinde İstanbul'da yaşamını yitirdi.

[karakule38]

Attila AŞUT

5 Ekim 1939'da Trabzon'da doğdu. İlk ve ortaokulu, doğduğu kentte okudu; liseyi yıllar sonra Ankara'da tamamladı.

İlk yazı ve şiir denemeleri, ***8220;Ceylan***8221;, ***8220;Arkadaş***8221;, ***8220;Küçük Afacan***8221; gibi çocuk dergileriyle, günlük "Tan***8221; gazetesinin ***8220;Çocuk Sayfası***8221;nda yayımlandı. 1957 yılında, Trabzon Lisesi'nde öğrenciyken, ***8220;Hâkimiyet***8221; gazetesinde profesyonel olarak çalışmaya başladı. O günden sonra bir daha basın yaşamından kopamadı. 1957-1969 yılları arasında Trabzon'da yayımlanan birçok gazetede muhabir, yazar, teknik sekreter ve yayın yönetmeni olarak çalıştı. ***8220;Hâkimiyet***8221;in sahibi Ömer Turan Eyuboğlu 1960 yılında ölünce, gazetenin yayın sorumluluğunu ve haftalık ***8220;Sanat Sayfası***8221;nın yönetmenliğini üstlendi. ***8220;Kıyı***8221; dergisinin kuruluş çalışmalarına katıldı. Bu arada, İstanbul'da çıkan ***8220;Dünya***8221;, ***8220;Akşam***8221;, ***8220;Milliyet***8221; ve ***8220;Cumhuriyet***8221; gazetelerinin Trabzon muhabirliğini yaptı. Ayrıca, 1965-1969 yılları arasında, Trabzon***8217;da kendi olanaklaryla, ***8220;Sömürücülüğe Karşı SAVAŞ***8221; adlı haftalık sosyalist gazeteyi çıkardı.

1969 yılında Ankara'ya yerleşti; Gerçek Ajansı, Anadolu Ajansı, TÜBA Ajansı***8217;nda muhabir ve editör olarak çalıştı; kimi kuruluşlarda Basın Danışmanlığı yaptı.

Siyasal nedenlerle 1972-1977 yılları arasında yurtdışında zorunlu göçmenliği yaşadı.Yurda döndükten sonra ***8220;Politika***8221; gazetesinde çalışmaya başladı. Bir ara, ***8220;Yeni Ulus***8221; gazetesinin sanat sayfasını yönetti. 1980-1981 döneminde, Çağdaş Gazeteciler Derneği***8217;nin Genel Başkan Yardımcılığı görevini yürüttü..

12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra, 1 Mayıs 1981***8217;de Ankara'da gözaltına alındı. Mamak Askeri Cezaevi'nde 37 ay tutuklu kaldı. Daha sonra Askeri Yargıtay***8217;ca aklanınca yeniden basın yaşamına döndü; "Çağdaş***8221; gazetesinde ve ***8220;Görüş***8221; dergisinde sendikal ağırlıklı yazılar yazdı.

1988 yılında ***8220;Adımlar***8221; dergisinin Ankara Haber Müdürlüğü***8217;nü yaptı. 1990-1991 yılları arasında, Nükleer Savaşın Önlenmesi İçin Hekimler Derneği***8217;nin (NÜSHED) Genel Yönetmenliği***8217;ni üstlendi, bu kuruluşun ***8220;Son Reçete***8221; adlı dergisini çıkardı.1993***8217;te, Aziz Nesin***8217;in başyazarlığını yaptığı ***8220;Aydınlık***8221; gazetesinde ***8220;Üçüncü Göz***8221; yazılarını yazmaya başladı. Daha sonra ***8220;Siyah Beyaz***8221; gazetesine Kültür-Sanat Editörü olarak girdi. 1998 yılında aktif gazteciliği bırakarak kendini tamamen şiire ve yazı çalışmalarına verdi. Edebiyatçılar Derneği***8217;nce 1994***8217;te yayımlanan ***8220;SIVAS KİTABI / Bir Topluöldürümün Öyküsü***8221; adlı belgesel yapıtın editörlüğünü yaptı.

Şiirleri, "Hâkimiyet Sanat Sayfası***8221;nın yanı sıra, ***8220;Damla***8221;, ***8220;Otağ***8221;,***8220;Dönemeç***8221;,***8220;Yeni Türkü***8221;, "Çağdaş Türk Dili***8221;, "Anadolu Ekini***8221;, "Öykü-Şiir***8221;, "Karşı***8221;, "Kıyı***8221;, "Trabzon***8221;, "Mavi Nota***8221;, ***8220;Gerçek Sanat***8221;, "Promete***8221;, ***8220;Yeni Biçem***8221;, "Damar***8221;, ***8220;İnsan***8221;, "Edebiyat ve Eleştiri***8221;, ***8220;Papirüs***8221;,***8220;Ürün***8221;, ***8220;Güzel Yazılar***8221;, ***8220;Ağır Ol Bay Düzyazı***8221;,***8220;Pencere***8221; dergileri ile "İlhan İlhan***8221; (1983),***8220;Nâzım Hikmet Vakfı Yıllığı***8221; (1993),***8220;Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri***8221; (1993) ve ***8220;Hece Taşları***8221; (1997) adlı seçkilerde yayımlandı. Şiirlerinden bir seçmeyi, 2001 yılında Serander Yayınları arasında çıkan ***8220;Acının Külrengi***8221; adlı kitabında topladı. Köşe yazılarından oluşan ***8220;Siyah Beyaz Yazılar***8221; adlı dosyası da yakında yayımlanacak.

Çağdaş Gazeteciler Derneği, Dil Derneği, Edebiyatçılar Derneği üyesi ve***8220;Sürekli Basın Kartı***8221; sahibi.

[karakule38]

Aşık Veysel ŞATIROĞLU



1894 yılında Sivas'ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde doğdu, 21 Mart 1973 tarihinde aynı yerde öldü. Yoksul bir çiftçi ailesinin çocuğu olan Aşık Veysel, yedi yaşında geçirdiği çiçek hastalığı sonucu önce sol gözünü, daha sonra da, ancak ışığı seçebilecek kadar görebilen sağ gözünü de bir kaza nedeniyle yitirince, avunsun diye babası tarafından verilen sazla tanıştı. Baba dostları Molla Hüseyin ile yöre âşıklarından Çamşıhlı Ali Ağa'dan - Âşık Alâ- ders aldı. Köylerine gelen gezgin halk ozanlarını dinledi. Gezgin halk şairi geleneğine uyarak 1928 yılından başlayarak yöredeki köy, kasaba ve kentleri dolaşmaya başladı. 1931 yılında Sivas Lisesi edebiyat öğretmeni olan Ahmet Kutsi Tecer ve arkadaşları tarafından kurulan 'Halk Şairlerini Koruma Derneği'nin düzenlediği Halk Şairleri Bayramı'na katılarak tanındı. Cumhuriyetin 10. Yıl kutlamalarında "Türkiye'nin ihyası Hazreti Gazi" dizesiyle başlayan şiiri okumak üzere, üç ayda yürüyerek Ankara'ya geldi. Köy Enstitüleri'nin kurulmasıyla birlikte, yine Ahmet Kutsi Tecer'in katkılarıyla, 1942-1944 yılları arasında, sırasıyla Arifiye, Hasanoğlan, Çifteler, Kastamonu, Yıldızeli ve Akpınar Köy Enstitüleri'nde saz öğretmenliği yaptı. 1965 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi, özel bir kanunla, vatani hizmet tertibinden 'Anadilimize ve Milli Birliğimize yaptığı hizmetler' nedeniyle, Aşık Veysel'e maaş bağladı.

Enver Gökçe, Aşık Veysel için: "Halk şairlerimizin eserlerinde ortak özellikler olan saz-söz ayrılmazlığı klasik şark edebiyatının estetiğinde önemli bir yer tutan idealizm meyli ve bu meylin halk şiirinde işleyen mücerretlik vasfı Aşık Veysel'in sanatında da egemen unsurlardır. Kısaca Aşık Veysel, tabiatı duyuşu, duyarlılığı dini bir zümreye bağlı egemen bir karakteri olmamasına rağmen mistik tarafları, kainat, varlık, yaratılış anlayışı ile geleneğe bağlı bir saz şairidir." demiştir.

[karakule38]

YAŞAMI


1955 İstanbul doğumlu. Moda İlk Okulu, Kadıköy Kız Lisesi ve Mimar Sinan
Üniversitesi Mimarlık Fakültesi mezunu. Türkiye Yazarlar Sendikası üyesi.
İlk şiiri lise çağlarında 1972'de Kadıköy'ün Sesi'nde yayınlandı. Şiirleri Kıyı,
Kuzey Su, Şiir Defteri, Detay, Şiir Ülkesi, Vurgu, Varlık, Türk Dili, Güzel
Yazılar, Ay Sallanıyor, Şiirce, Şiir Atı, İmgenet, Antoloji.com, vb. de yayınlandı.




Aslı DURAK

[karakule38]

Asaf Halet ÇELEBİ

29 Aralık 1907 tarihinde İstanbul'da doğdu, 15 Ekim 1958 tarihinde aynı kentte öldü. Galatasaray Lisesi'nin son sınıfından ayrılarak Adliye Meslek Lisesi'ne geçti. Çeşitli kuruluşlarda memurluk ve kütüphanecilik yaptı.
Doğu ve batı kültürlerinin verilerini mistik bir duyarlılıkla birleştiren, somut malzemeyle soyut bir alem yaratma çabası içinde, sezgiye dayalı, masal ve tekerleme dilinden yararlanarak soyut şiirin öncüsü ilginç şiirler yazdı.

[karakule38]

Arthur RIMBAUD

Yaşamı ve yapıtları çevresinde yaratılan efsane ile modern şiiri müthiş etkilemiş, Simgeci ve Gerçeküstü akımların öncüsü Fransız şair Jean-Nicholas-Arthur Rimbuad, 20 Ekim 1854'te Fransa'da Charleville'de doğdu, 10 Kasım 1891'de Marsilya'da yaşamını yitirdi. Öğrenimini Charleville'de yaptı. Babası Frédéric Rimbaud, Lion garnizonunda yüzbaşı, annesi Vitalie Cuif toprak sahibi aileden gelme sert bağnaz bir kadındı. Baba Rimbaud görev süresinin önemli bir bölümünü Cezayir'de geçirmiş ve Arapça öğrenerek Kur'an'ı Fransızca'ya çevirmişti. Babası 1860 yılında aileyi terk ederek Grennoble'daki garnizona katıldı. Babasının ailesini terk etmesi nedeniyle Rimbaud, annesi tarafından yetiştirilmek zorunda kaldı. Sinirli ve asi bir karaktere sahip olan Rimbaud, kısa bir süre sonra ailesine, ahlâk ve din kurallarına karşı çıkmaya başladı. 1870'te retorik hocası Georges Izambard, Rimbaud'nun edebiyat yeteneğini anlayıp, onu yazmaya teşvik etti. 1870-71 olayları, onun çocukluk yıllarından beri içinde taşıdığı isyancılık ve serüven arzusunu daha belirgin duruma getirdi. Savaş başladıktan sonra, çok genç yaşta yazdığı şiirler ile Paris'e kaçtı. Paris'e giderken kaçak yolculuk yaptığı için tutuklandı. George Izambard tarafından kurtarılan Rimbaud, onunla Douai'de buluştu ve birlikte Charleville'e döndüler. İmparatorluğun çöküşünü alkışlayan Rimbaud, Devrim Hükümetini sevinçle karşıladı. Şiirlerinde sert bir dille III. Napoleon'a, burjuva sınıfına ve Katolik kilisesine saldırılarda bulunan Rimbaud, Les effarés'de (Şaşkınlar) yoksul çocuklara, Le Dormeur du val'de (Vadide Uyuyan Adam) ise savaşta ölenlere duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Bu süre boyunca tüm amacı Paris'e gidip oradaki sanat çevrelerinin içine girmek ve şiirlerini yayınlatmaktı. Eylül 1871 yılında bu amacı gerçekleşti ve şiirlere hayran kalan Paul Verlaine, Rimbaud'u Paris'e çağırdı. Paris'e geldiği zaman, yol boyunca yaşadığı serüveni sembolist bir şekilde anlatan Le bateau ivre (Sarhoş Gemi) adında çok uzun bir şiir yazmaya başladı. Örneğin kilise duvarlarına "Tanrı'ya Ölüm" diye yazarak davranışlarının kabalığıyla herkesi hayrete düşüren Rimbaud'un Temmuz 1872'de Paris'i terk etme kararını Verlaine de onayladı ve birlikte Belçika ve Almanya'da gezgin ve bohem bir yaşam sürdüler. Her türlü içkiyi ve uyuşturucuyu denediler. Bu süre boyunca, daha sonra Illumminations Aydınlanışlar/Esinlenişler) kitabında yayınlanacak şiirlerini yazdı. Rimbaud, Sembolistlerin on iki yıl sonra yeniden keşfedecekleri serbest şiiri (özgür koşuk) 1872 sonunda yarattı. Bu şiirler Vers Nouveaux et Chansons (Yeni Mısralar ve Şarkılar) adı altında Illuminations'da yayınlandı. 1873'te Verlaine, Rimbaud'u Brüksel'de bir tabanca kurşunu ile bileğinden yaraladı. Verlaine, kendi din değiştirdikten sonra, Rimbaud'un da Tanrı'ya inanmasına çalışmıştı. 1875'te Stuttgart'ta son bir kez daha görüştükten sonra, yaşamları boyunca bir daha görüşmediler. Brüksel'de yaşanan bu dramdan sonra, 1873'te, Rimbaud bütün deliliklerini, taşkınlıklarını anlatan Une Saison en enfer (Cehennemde Bir Mevsim) adındaki şiir kitabını yazdı. 1875'te Rimbaud şiir yazmaya son verdi ve yolculuklar ve egzotik maceralarla dolu, daha az coşkulu ama daha hareketli yeni bir yaşama başladı. Avrupa'ya geri döndükten sonra bir süre Avusturya, İtalya ve Almanya'da kaldı. 1877'de Hollanda ordusuna katılarak Cava'ya kadar uzandı, ama çok geçmeden ordudan kaçtı. Daha sonra Kıbrıs'a giden Rimbaud, 1880'den itibaren Afrika'ya yerleşti. Aden ve Harrar'da insan ve silah ticaretiyle uğraşmaya başladı; amacı silah satarak hızlı bir yoldan zengin olmaktı. Coğrafya dergisi ve Le Bosphore Egyptien dergilerinde Afrika gezileri yayınlandı. On yıl sonunda işleri çok iyi bir duruma gelen Rimbaud, sağ dizinde çıkan bir tümörden dolayı sağıtımı için Fransa'ya döndü. Marsilya'da bir bacağı kesilen Rimbaud birkaç ay sonra 10 Kasım 1891'de Coception Hastanesi'nde kangren nedeniyle öldü.