Alevilik Nedir?

[SAHmerdan]

Alevilik Nedir ?

Alevilik, Dini Islam, Kitabi Kuran, Allah'a kul, Hz.Muhammet***8217;e bagli, Hz. Ali'ye talip, Ehli-i Beyt yolunu süren, Haci Bektasi-i Veli'nin "eline, beline, diline sahip" olmayi ilke edinen, iyi düsünce, iyi söz ve iyi davranista kendini bulan, tanri korkusu yerine sevgisini benimseyen, zâhiri bâtinla, bâtini zâhirle birlestiren, Seriat kapisini aSip, marifet yoluyla hakikat dünyasini ulasan, Kuran***8217;in Sekline degil, özüne inen, akil ve gönül ile ruhsal olgunlasma yoludur.
***8220;Alevi Islam anlayisi; Islamiyet***8217;in Kuran'a dayali, Hz. Muhammed'in buyruklarina göre ,IslamI evrensel boyutlari ile yorumlayip yeryüzü insanligina yeni kapilar acan bir büyük düSünce akimi olan Tasavvuf felsefesiyle hayat bulan, bir insan bütünlügüdür, özünü insan sevgisin-de bulan Tanri***8217;nin insanda tecelli ettigine inanir.

Alevi Islam anlayiSi, Hoca Ahmet Yesevi, Ebul Vefa, Haci BektaSi Veli, Yunus Emre, Pir Sultan Abdal ve Anadolu Erenleri, Kuran***8217;i en iyi yorumlayan filozof velilerin görüSlerinden ilham alarak hayat alani bulmustur. Anadolu'yu Islamlastiran bir yorumdur.

Alevilik, Islam dinin özüdür; manasidir. Alevilik Islam icinde insanidir, aklidir, ahlakidir. Hz. Ali inancinin, Kuran ayetlerinin yorumu-dur. Alevilik bir ic dünya olayidir, his ederek yaSamaktir, insan olan her Seyi özünde duymaktir.

Alevilik, Hz. Muhammed-Ehlibeyt taraftari, Hz-Ali ve onun soyunda gelenlere büyük bir saygi ve muhabbetle bagliliktir. Alevilik, Ehlibeyt***8217;in yoludur. Alevi-Bektasi kendisini her anlamda yetistirmis, kâmil insan demektir. Alevilik, diS yüzünden halka ve ic yüzün den Hakka bakan bir inanctir. Alevilik görünüs itibari ile Cafer-i Sadik mezhebidir. Imam Cafer-i Sadik ictihatlarina göre hareket eder ve onun yolunu sürer.

Alevilik, Islam dinini de Kuran yorumu ile kabul eder. Kuran***8217;in gercek manasina vakiftir ve tüm mevcudatin Hakkin kendi öz var-ligindan ibaret olduguna inanir ve bilir. Kuran***8217;i Kerim***8217;in yorumudur ve Islam***8217;dir. Alevilik Islam icerisinde dogmustur. Toplumsal, kültürel, yapisal ve inancsal kimlik olusmasinda etkili olan inancsal temeller yaratmistir. Bu nedenlerden dolayi Islam***8217;in icindedir.

Alevilik, Alevi: (Ali ***8211; Evi) Hz.Ali***8217;nin soyundan galipte onun tasavvufi yolunu izleyenler ile, o***8217;nun soyundan gelen (Seyyid, Serif Hacegan) kollarindan olan herhangi bir mürSide ikrar verip baglananlardir.Al-i Beyt(Yüce ev)

Temelde Hz.Ali***8217;nin soyuna mahsus olan bu isme sonradan ikrar verip baglananlarda katilmiStir.(Bk.H.Kaya Alevilik tanitim ve ilkeleri Manisa 1994)

***8220;Alevi***8221; Hz. Ali ailesinin adidir. Hz. Ali***8217;ye bagli olan, o***8217;nu seven Hz. Ali***8217;nin yolundan giden, Hz. Ali***8217;nin taraflarina Alevi denilir. Ali***8217;yi sevenlerdir. Aleviligin tanimlanmasini 941-942 yilinda Ebu Dulaf yapmiStir. Alevilerin Ali sevgisi, taraftari icinde Ehl-i Beyt sevgisiyle Ali***8217;yi ve ev halkiyla sevenler taraftari olanlar, izinde gidenlere Alevi denir.


Aleviler, Ehl-i Beyti sevenlerdir. Tevella taraftarlari da denilir. Sevmeyenlere de
Teberra denilir. Alevilik, Hz Muhammed***8217;in son dönemlerinde ki geliSmelere icersinde geliSmeye baSlar. Tasavvufa egilimli sufi cevreler ve Hz. Ali etrafinda toplanirlar.

Iste Alevi Islam Inanci; erdemligi,yüceligi,insanciligi,bariSi saglayan ve insanligin özlem duydugu, paylasimciligi saglayacak birinci yol oldugu, gerek inanc bakimindan,gerekse ahlak esaslari acisindan dünyanin en insancil ,en özgün,en ahlâkli,en görkemli inanc ve kültür bütünlügüdür.

Alevi ; kelime olarak Ali***8217;ye ait veya Ali***8217;ye bagli olma anlamina gelir. Alevilik, her ne kadar Hz. Ali***8217;ye ve yakinlarina taraftar anlaminda ise de asilinda sadece Hz. Ali***8217;ye yakin olmak anlaminda anlaSilmamalidir. Alevilik, Kur***8217;an ve Alevi Islam***8217;i Hz. Ali***8217;nin anlayip anlattigi gibi anlamaktir. Alevilik, Islam inancini, özünde besledigi amaclar dogrultusunda anlamaya caliSan, insanda yücelmeyi, Sekil Sartlarindan daha cok icsellikle arayan, Islam***8217;in bir tasavvufi yorumudur.

Buna göre Alevilerin Islam icindeki yeri Söyledir:
Dini Islam, kitabi Kur***8217;an , Allah***8217;a kul, Hz. Muhammed***8217;e ümmet, Hz. Ali gibi Ehl-i Beyt***8217;in yolunu süren, yani Kur***8217;ani ve Islam***8217;i Hz. Ali gibi anlayan ve oniki imamlar gibi inanci sürdürenlerdir.

Alevilik,Allah, Muhammed, Ali kutsalligini kalbinde taSiyan, Hz. Ali***8217;nin adaletinden ayrilmayan temelinde insan sevgisi bulunan her dine, mezhebe, inanca saygi duyan ve hoSgörü ile bakan, dil, din, irk, renk, farki gözetmeyen, eline, diline, beline sahip olma ilkelerini Sart koSan, gelmek isteyen, inancli insanlari catisi altina alarak manevi susuzluklarini gideren, insanlari yaSadiklari toplumda kendi istekleriyle kendi kendilerini yargilamalarini saglayan, laik, demokrat, eSitlikci, katilimci, paylaSimci düSünceyi savunan, Seriatin bagnaz kurallarina bagli olmayan, ve onu reddeden, Islam dinini kendine göre ve Sünni inancin diSinda yorumlayan, asli dogruluk, kemali dostluk, cevheri, merhamet, görüSü eSitlik, hazinesi bilgi, meyvesi sevgi hamuru ile yogrulmuS, insani Kamil ve erdemli insan yaratmayi ön gören, kokuyu aSip sevgi ile tanriya yönelen, Enel-Hak ile insanin özünde tanriyi gören, yaradan ile yaratilan ikiliginden Varlik Birligine Varan, edep ve ahlakligi yaSamin temeline oturtan, insani yücelten, hamurunda, hem ilahiligin hem de irfan iligin mayasi bulunan; kiSinin ahlakli ve karakterli yaSam ilkelerini belirleyen, Hz. Muhammed ve Hz. Ali***8217;den neslin imametini teberra ve tebella ilkesi ile sahiplenen, dini bicim ve Sekil olarak degil, gercek anlamiyla algilayan, dini bagimsiz bir irade gücü ve batini özelligi ile evrimleStiren akil ve iman bütünlügünde birleStiren ve tüm bunlari Kirklar Cemi ile yürüten bir inanc sistemidir.

Alevi Islam inanc ve felsefesi Sünni Islam inan ve felsefesinden cok farklidir. Islam***8217;in iki temel inanc kolundan biri olan Sünnilik devlet ile bütünleSmenin ve Islam Ortodoks temsilci olmanin verdigi artik farklarla güclü olan kanadin; bu gücü rahmet ile degil zulmet ile kullananlarin elinde hürriyetleri bogulan Aleviler ise özgür olmayan kanadin temsilcileri olmuStur.

Ortodoks Islamiyet, seven bir ümmetin degil, korkan bir ümmetin; hayati kaliplayan, her türlü yenilgiye kapali olan ve bunlari din adina koyan bir ümmetin; bilmedigi bir dil ile ibadet etmek yüzünden dininin gercek mesaj ve anlamini kavramaya firsat bulamayan Sekilci bir ümmetin; ibadeti yasak sayar gibi yapan, dinimizi yalniz namaz borcunu, oruc borcunu ve benzerlerini ödemek Seklide anlayan ve bu iSlevleri yerine getirmekle dinsel. ödevlerini tamamlamiS olmak gibi yaniltici ve aldatici bir tatminkarliga kendilerini kaptiran bir ümmetin sembolü olmuStur.

Alevi ibadetinin hayatini dolduran sey; sekil, protokol, ezber degil Edep-Erkan***8217;dir. Hayat bir eylemdir. Insana yakisir yasamak, eylemin insana yakisir olanini kullanmaktir.

Alevilikle bu Edep***8217;tir. Insan yapabilecegiyle degil, yaptiklariyla insandir. Gerceklestirdiklerinin bir toplamidir.

Alevilik, Hilafetci degil Cumhuriyetcidir ! dogmaci degil, akilcidir ! Dinsel dogmalar özgürce yorumlanarak***8230; insana düSünme tanimayan imana yan durak Sekle degil öze, bicime degil, ruha yönelerek edep ve erkan üzere yasar !

Zahiri batin ile, namazi niyaz ile ,Camiye Cem ile ,Kibleyi insan ile, Kabe***8217;yi gönül evi ile, Hasri Sudur ile, kiyasi ictihat ile, Kaderciligi özgür irade ile ,kullugu özgür insan ile ,Tanri korkusunu Hak sevgisi ile ,Yaratan -Yaratilan ikiligin, varligin birligiyle, biati, kötüye degil hakli ve adil olana layik görmek ile , Arabi adet ve icaplarini ata evi gelenek ve görenekleri ile, Dini akil ***8211;gönül sentezi ile karsilayarak; Seriat dünyasini aSip tarikat dünyasinda, hatta ondan da öte marifet dünyasinda kendini yeni temel ve boyutlarda inSa etmiStir.

Iste bütün bunlari hayatiyla özdeslestirerek yasayandir Alevi***8230;!
Alevilik kelime anlami olarak Hz.Ali***8217;ye bagli olanlar anlamina gelir. Alevilik Islam***8217;in Ehl-i Beyt yorumu ve anlayisidir. Hz. Muhammed ile nübüvvet son bulmuS, Hz.Ali ile velayet dönemi baSlamiStir. Alevilik Kur-an ve Islam***8217;i Ehl-i Beyt yorumuyla kabullenmiStir. Merkeze insani koyar. Muhammed Zahir Ali Batindir burada Alevilik iki yönlü olarak dinin sadece zahiri anlami degil icsel Batin yorumuna daha cok önem verir.

Dini Islam, kitabi Kur-an Allah***8217;a kul, Hz. Muhammed***8217;e ümmet , Hz.Ali***8217;ye talip, Ehl-i Beyt***8217;in yolunu süren, on iki imamlara bagli olan, zümredir. Aleviler, Allah, Muhammed , Ali kutsalligini kalbinde taSiyan , Hz. Ali***8217;nin adaletinden ayrilmayan , temelinde insan sevgisi bulunan, bütün dinlere ve inanclara sayi duyan, dil , din, irk , renk farki gözetmeyen, eline, diline, beline sahip olma ilkelerini Sart koSan, laik, demokrat,eSitlikci, katilimci paylaSimci düSünceyi savunan Seriata, bagnazliga karSi olan, asli dogruluk, kemali dostluk, cevheri merhamet, görüSü eSitlik, hazinesi bilgi, meyvesi sevgi olan insan kamil ve erdemli insan olmayi arzulayan korkuyla degil sevgi ve aSk ile Tanri***8217;ya yönelen, insanin özünde Tanri***8217;yi gören, 72 milleti bir gözle gören yaratilmiSi yaratandan ötürü seven bütün alemi Tanri***8217;nin yansimasi gören, can incitenin de Tanri***8217;yi incittigine inanan , Islam***8217;in sevgi, aSk ve gülen yüzüdür Alevilik.
Alevilik, Sünni Islam inancindan farli bir yapiya sahiptir. Sünni Islam anlayiSi Emevilerin devamidir. Alevilik ise Ehl-i Beyt inancinin devami ve süregidir.

Alevilik mezhepler üstü bir degerdir.Mezheple kayitlanmamiS olmasina ragmen Islam mezheplerinin maksat ve payesini bilir. Mezheplerin de resmi statüye kavuSturulmasi Emevi ve Abbasiler döneminde siyasi ve politik olgulara dayanan bu dönemden beri Hz. Muhammed***8217;in torunu imam Cafer Sadik***8217;***8217;a bagli olarak varligini sürdürmüSlerdi
Alevilik nedir? Alevilerin Islam dini icerisindeki yeri ve Alevi Islam deyiminin aciklanmasi:

Alevi kelime olarak ***8220;Ali***8217;ye bagli imami Ali cenabi Murteza***8217;nin Islam***8217;i anladigi gibi anlamak, ibadetini onun yaptigi gibi yapmaktir.
Alevilik her ne kadar Hazreti Ali***8217;ye ve hanedani Ehlibeyt***8217;e 12 imamlara baglilik anlamindaysa aslinda sadece Hz. Ali***8217;ye yakin olmak anlaminda anlaSilmamalidir. Alevilik, Kuran ve Alevi Islami Hz. Ali***8217;nin anlayip anlattigi gibi anlayip, yorumladigi gibi yorumlamak, ibadetini de Seklen uymak ,yorumun acilimlarini da Pir Ahmet Yesevi Anadolu***8217;ya gelerek ser cesme dedigimiz Pir Hünkar Haci Bektasi-i Veli***8217;nin ve diger Anadolu erenlerinin Kuran-i Kerim***8217;i Serh ederek uyguladiklari ibadeti bir Türkmen yorumu ile harmanlayarak uygulama bicimini Islam inancini özünde besledigi amaclar dogrultusunda anlamaya caliSan. Insanda yücelmeyi, Sekil Sartlarindan daha cok icsellikte yani özde arayan bir yorumdur.
Cenabi Hakk kuranda ***8220;bugün size dininizi ikmal ettim üzerinize nimetimi tamamladim ve sizin icin din olarak Islami begendim***8221; buyuruyor. (maide3)
Bu tanima göre Alevilerin Islam icindeki yeri Söyledir: dini Islam, kitabi kuran, Allah***8217;a kul, Hz. Muhammed***8217;e ümmet, Hz. Ali***8217;ye talip, Ehlibeyt***8217;in yolunu süren, insani merkeze koyarak, tüm inanclara saygi duyan, inanclarindan dolayi hic kimseye hor bakmayan, onlari zor kullanarak kimseyi rencide etmeden ama irSat yolu ile kiSinin reyine birakarak yola girene de özü ve sadakatle bagl a n a n i can kardesi bilip onu bagrina basmanin adidir, yoludur.

devami geliyor..(yazmayin lütfen)

[follow]

SAHmerdan´isimli üyeden Al***305;nt***305;

Ben sudenur arkadasin sundu paylasima biraz daha bilimler ekleyim.. Follow caninda dedi gibi biraz eksiklik var.. saygilarimle simdiden..

yok, yazıda verilen bilgilerin bazıları yanlış, özelliklede 4 kapı 40 makamın Şeriat kapısında yazılanların bir kısmı, Alevilikteki Şeriatla Sünnilikteki Şeriat farklıdır, burda sanki Sünni-Şeriat anlatılmış gibi

[follow]

SAHMerdan Can seninde yazında yanlışlar var_! hassas konular fazla üstelemeyin_! daha fazla kafa karıştrır sadece

[SAHmerdan]

Siilikle, Alevilik arasindaki Farklar ve Ortak Benzerlikleri

Siilik, Arapca***8217;da (S.Y.A) kökeninden gelme bir kelimedir ve yaygin olarak ***8220;Taraflar***8221; anlamina gelir.Bu Hz.Ali ve Ehl-i Beyt taraflaridir. ***8220; Alevi***8221; kelime olarak Ali***8217;ye bagli olanlar anlamina gelir Hz.Ali***8217;nin soyundan gelenlerin isimlerinin önüne konulan bir takidir. Siiler ve Aleviler her ikisi de Ehl***8217;i Beyt***8217;e bagli , 12 imamlara baglidir. Inanc temelleri ayridir bunun diSinda ibadet uygulama ,düSünce yapisi olarak birbirinden farklidir
1-Siilikte ikrar ve biat yoktur.sadece taniklik ve baglilik vardir., Alevilikte ise ikrar,biat ve teslimiyet vardir.
2-Siilikte minhâc ( aydinlik yol) yani tasavvuf ve tarikat yoktur.Alevilik ise, minhâc ve erkan,yani tasavvufi yoludur.(Aydinlik yoludur).Ehli Sünnet gibi hareket eder ve Sünni düsünceyi paylaSirlar.. 3-Siilik Seriata bagli kalinir,Alevilik ise, Seriat, tarikat, marifet, ve hakikat aSamalarini kabul edilir.
4-Siilikte, musahip olma kosulu yoktur, Alevilikte ise musahip olma kosulu vardir.
5-Siilikte mut***8217;a nikahi evlilikleri kabul edilir.Alevilikte ise mut***8217;a nikahinin varligi kabul edilmez. Genellikle tek esliligi kabul eder.
6-Siilikte, zikir, semah ve müzik ibadete sokulmaz..Alevilikte ise bunlar ibadetin temel ögeleridir
7-Siilikte dinin Sarti bestir.Tevhit, Adalet, Nübüvvet, imamet ve mead***8217;dir. Alevilikte altidir. Alevilikte Velayet inanci eklenir.Bunlar,Usul-i Din***8217;dir.
8-Siilikte dinin ayrintilara ait kosullari (Füru-i Din )ondur. a-Namaz,b-Oruc,c- Hac d-Zekat e- Cihat etmek f- Humus g- Peygamber soyuna tevella etmek h- Peygamber ve Ehl-i Beyt düSmanlarini teberra ( diSlamak) j-Ilahi emirleri tutmak, k-Yasaklarindan kacinmak.
9--Alevilikte,mürSit,rehber,talip veya muhip,yol oglu gibi kavramlar vardir.Siilikte bunlarin hic biri yoktur.
10-Alevilikte;Pir, mürSit, rehber, talip, musahiplik gibi kavramlar vardir.Siilikte bunlar yoktur...
11-Alevilikte 4 kapi 40 makam anlayiSi vardir. Bunlar Seriat, tarikat, marifet , hakikat tir ve her kapinin 10 menzili vardir. Siilikte ise sadece Seriat vardir.
12-Aleviler ibadetlerinde musiki ile cem olurlar. Siilikte ise bunlara yer verilmez.
Siilikte Alevilik arasindaki benzerlik Ehl-i Beytin sevgisidir.
Siilik Seriattir, Alevilik Tasavvuftur. (Bk.H.Kaya,Alevilik Tanitimi ve Ilkeleri)

Alevilikle, Sunni Islam Arasindaki Farklar

1-Alevilik tasavvufi batini yorumu esas alir. Sunilikte ise Emevi Seriatina uygun hareketleri esas alirlar
2- Alevilik Ehl-i Beyt yorumudur.Sünnilik, Emevi yorumudur.
3- Alevilik sevgi ve aSk ile Hakka gitmeyi esas alir. Sunilik korkuya, Sekle dayali inanci esas alirlar.
4-Alevilikte 4 kapi 40 makam vardir ve 3 sünnet 7 farz , 12 erkan vardir Sunilikte bu yoktur. Sunilikte 5 vakit namaz vardir. Islam***8217;i 5 Sarta imani 6 Sarta dayandirirlar.
5-Hac, zekat vardir. Alevilikte hac anlayisi gönülleri fethetmektir.Alevilikte zekat degil paylaSim vardir.Sünnilikte inanc ritüelleri tamamen farklidir. Alevilerde cem vardir. Secde ademedir. Ibadetinde musiki ve aSk vardir. Kabe gönüldür.
6-Alevilikte varolan dört kapi kirk makam, üc sünnet, yedi farz, on iki erkan Sünnilikte yoktur. Sünnilikte ise beS vakit namaz ve Islam***8217;in 5 Sarti vardir. Allah***8217;tan korkmak vardir. 5 vakit namaz vardir. Hac, zekat vardir.
7- Alevilikte Allah***8217;a sevgi vardir. Insana sevgi saygi vardir. Muharrem orucu, Hizir orucu vardir. 48 PerSembe orucu, Hizir orucu, Nevruz bayrami vardir. Sünnilikte bunlar yoktur
8-Alevilikte Cem ve niyaz vardir. Sünni inanc bunlari reddeder.
Sünni Islam***8217;la Alevilerin ortak tek noktalari;Hz. Peygambere ve Kuran-i Kerimine ve de Allah***8217;in birligine inanmaktir. Baska inancsal bagliligi yoktur.

Alevi erkanlari bazilari Sunlardir:

Dogum,sünnet, Hakka yürüme,ikrar verip nasip alma, musahip edinme ve görgü ,Ayn-ül Cem, Tarikat Erkani, Tevhit, Veladet-i Nebi(Hz.Muhammed ve Hz.Ali***8217;nin dogum günlerini kutlanir)BaS okutma Erkani,Tarikat kavline göre yükselis Erkani, Marifet Erkani , Sema etmek, Matem ve Oruc Erkâni, Düskünlük Erkâni gibi erkânlar da Aleviligin temel inanclardir.

Alevilikte Ibadetin Temel Sartlari

1-Iman:Alevilikte ibadet yapabilmek icin iman sahibi olmak,
2-Ikrar:Alevi (yologlu) olabilmek icin peygamber soyundan gelen ve o soy tarafindan kendisine görev verilen bir MürSide söz verip baglanmak Sarttir.
3-Erkân musahip tutup görgü kavline girmek, 48 Cuma cem***8217;e katilip,Hak lokmasi dagitmak, mürSidin dediklerini uygulamak.
4-Takva: Allah***8217;i sevmek , O***8217;nu dariltmamak icin gayret sarf etmek,eline, diline, beline sahip olmak, esine aSina, iSine sadik olmak, özüne , sözüne, sazina, gözüne, dogru olmak, aglayani güldürmek, bosalttigini doldurmak, yiktigi varsa yapmak, gördügünü örtmek, görmedigini söylememek, eliyle koymadigini ve hak etmedigini almamak,on sekiz bin alemi hak bilmek,yetmis iki milleti bir görmektir.Al
Allah : özünde iman, sözünde,takvayi yüzünde bilmek,bilcümle varlik onun elinden ve dilinden emin olmak.
5-Amel:Ilim sahibi olmak , inandiklarini uygulamak, yedi nefis mertebesini ve dört kapi, kirk makami uygulayarak gecip, insan-i kamil olmak ve 4 kapi 40 makami bilmek ve yerine getirmek.
6-Meveddet: (Tevella ***8211; Teberra) Allah pek cok ayette Peygamber ve onun Ehli-i Beytine ve soyuna sevgi ve baglilik göstermemizi emretmektedir. Meveddet, sevgi ve baglilik anlamindadir. Tanri***8217;nin Vedüd adindan kaynaklanmaktadir.Tevellâ sevmek anlamindadir.Teberrâ ise kacinmak anlamindadir.

Alevilikte; Peygamber ve Ehli Beyitini , Peygamberin soyunu sevmeyenlerden kacinmak anlamindadir.
Alevilikte Ehli-Bayt***8217;i incitmek, Peygamberi incitmekle es deger tutulmustur.

Alevilikte Dinin Sartlari

1-Tevhid : Allah***8217;in varligina birligine inanmak,
2-Nubuvvet : Hazreti Muhammed Sen elci olarak görmek,emirleri uygulamak,
3-Imamet: Hz.Ali ve on iki imamlara inanmak,
4-Velayet: Din ve dünya iSlerinde Kuran.. imametin sonra velayet ve ***8230; inanma,
5-Adalet: Allah***8217;in mutlak adil olduguna , melekler yoluyla denetledigine inanmak,
6-Mead. Allah***8217;in emirlerine uyanlarin ödüllendirip cennete , emirlerini dinlemeyenlerin yargilanip cennete konulmayacagina inanmaktir,(Kaynak : Haydar Kaya Alevilik .. ve ilkeler Manise 1994


Alevilik Bir Mezhep Midir?

Alevilik bir mezhep degildir. Kurani Kerim ve Islam***8217;in bir yorumudur. Alevilik hicbir mezheple kayitlanmamiS olmasina ragmen tüm mezheplerin maksat ve gayesini bilir ve mezheplerin de resmi statüye kavuSturulmasinin siyasal olup bir kesimin amacina yönelik hizmet amacli olarak idame ettirildigi göz önüne alinarak onlar da kendilerini Caferi olarak adlandirmiSlar. Bunun nedeni ise dönemin hak imami Imam Cafer Sadik hazretlerinin dönemine denk gelmesidir.

Alevilik, ilke olarak mezhepler üstü bir inanc, Islam***8217;a bagli bir yorumudur. Buna ragmen Sünni Islam***8217;da oldugu gibi Alevi Islam***8217;da da tarih icinde mezhepler cikmiStir. Bunun en bilineni de Anadolu***8217;daki Imam Cafer-i Sadik mezhebidir.

Anadolu insaninin düzeninde Alevi Islam inancinin etkileri vardir. Anadolu***8217;da bugün Alevi Islam inancina veya degiSik mezhep yorumlarina inanan bircok insan vardir. Bu inanc yorum ve geleneklerin baSinda musahiplik, kirvelik, ölüm ve dogum gibi yaSamla ilgili törenler en önde gelen geleneklerdir. Bu gelenek ve göreneklerin bir cogunda Alevi Islam inancinin izleri ve uygulamalari mevcuttur.

Muharrem Ayi ve Matem Orucu

Muharrem ayi Hicri takvimin birinci ayidir. Onuncu günün de ismi, ASure***8217;dir. Tarihi kaynaklara göre milattan cok önce Arap, Israil ve Fars milletleri tarafindan, Muharrem ayinin AS;ure günü, kutsal kabul edilen ortak bir degerdir. Bugünün degerini ve kutsalligini, tarihler Söyle anlatiyor:

Adem atanin tövbesinin kabul edildigi gün.

Nuh Peygamber'in gemisinin karayi buldugu gün.

Ibrahim Peygamber'in Nemrut,un ateSinden kurtuldugu gün.

Musa Peygamber'in kavmini Firavun'un Serrinden kurtardigi gün.

Yunus Peygamber'in baligin karnindan kurtuldugu gün.

Eyüp Peygamber'in dertlerine Sifa buldugu gün.

Saymakla bitiremeyecegimiz bütün peygamberlerin refaha, kurtulusa ve basariya ulastiklari gündür. Onun icindir ki Nuh Peygamber dahil ondan sonra gelen bütün peygamberler, Hz. Muhammed ve Hz. Ali de 10 Muharrem Asure günü Sükür ve senalarini ifade ederek, oruc tutmuslar. Nuh Peygamber'in kurtulus corbasini pisirip fakir fukaraya yedirmisler, Hayir ihsan yapmislar. Bütün tarihler o güne kadar olan, Muharrem ayinin kutsalligi ve özelligini böyle anlatirlar.

Matem

Matem Farsca,dan gelen bir kelimedir. Türkce'de anlami: Cok sevilen degerli bir varligi veya yakini kaybedildiginde bu insanin günlük yaSamini etkiler; insanlar kederlenir, üzülür aglar ve uzun bir zaman üstünden atamaz, eglenemez, gülemez, neselenmek istemez, hep günlerini üzüntü ile gecirdigi zaman dilimine Yas veya matem tutmak, demektir.Hz. Muhammed,in ölümünden 48 sene sonra, bütün peygamberlerin kutsal kabul ettikleri, oruc tuttuklari Hicri 10 Muharrem 61 Cuma günü Miladi 10 Ekim 680 tarihinde, Kerbela denen Firat Nehri,nin kenarinda, kurda kusa sebil olan Firat suyunu, Hz. Muhammed,in torunlarina, Ehl-i Beyt,ten de tek kalan Hz. Hüseyin,ine ve onun mahsun yavrularina vermediler. Dünya da bugüne kadar bir esi benzeri olmayan, insanlik aleminin yüz karasi, görülmemis susuz bir zulüm ve katliam islendi.

Muharrem ayi denince? Aleviler icin yas veya matem ay iakla gelir. Bugüne kadar inancinda, felsefesinde, itikatinda, sevgisinde, Hz. Muhammed***8217;e ve onun Ehl-i Beyt'ine cani gönülden ASk-i Muhabbetiyle bagli olan Aleviler, onlarin sevgisi ile sevinmiSler, kederi ile kederlenmiSler, acilarina aglamiSlar, gördükleri zulüme de yas tutmuslar. Zulüm edenleri de lanetle anmislar.

Hz. Muhammed***8217;e ve Ehl-i Beyt***8217;ine inanip iman edenler, onlara yapilan bu zulmün acisini hicbir zaman unutmazlar. Hele Muharrem ayi gelince o zulmün kendilerine yapilmis gibi acisini hissederler. ISte o 12 gün, oruclu halleriyle. Dügünlere, eglenceli yerlere gitmezler, dügün nisan yapmazlar, fazla sulu yiyeceklerden gücleri oraninda sakinirlar, yasadiklari ortama göre, imkanlari ve olanaklari el veriyorsa tras olmazlar, istahlarinin cektigi güzel ve etli yemekleri yemezler.

Alevilikte oruc tutarken sahura kalkmak yoktur. Durumu özetleyecek olursak: Nasil ki yakinlarinizdan birini kaybettiginiz zaman, onun acisi ile bir zaman kederli, üzüntülü günler yaSiyorsaniz. ISte 12 gün oruc boyunca da aynen öyle yaSanir.

Asure

Matem Orucu bitiminde ASure piSirilir. Asure, tatli bir corba olup, birlikte yenilir veya evlere dagitilir. Asure corbasinda et bulunmaz. Bugday, findik, ceviz veya meyvelerden olusan 12 degisik üründen yapilir (tarif). Asure Günü, Sünnilerin Ramazan Orucu bitiminde kutladigi Seker Bayrami gibi bir bayram kutlamasi degildir. Aleviler; Kerbela***8217;da Imam Hüseyin***8217;in oglu Zeynel Abidin***8217;in sag kurtuldugu icin mutludurlar, bu nedenle corba tatli olur.
Muharrem ayinda Aleviler bir araya gelerek birlikte mersiyeler, Siirler, deyisler, Alevi önderlerinin kahramanlik öykülerini okurlar, anlatirlar, söylerler.

Oruca Niyet Etmek

Bism-i Sah***8230;Allah Allah***8230; Er Hak-Muhammed-Ali askina, Imam Hüseyin Efendimizin susuzluk orucu niyetine Kerbela***8217;da Sehid olanlarin temiz ruhlarina, Fatima Anamizin Sefaatina, Oniki Imamlar askina oruc tutmaya niyet eyledim. Ulu Dergah kabul eylesin...

Asure Lokmasi Icin Dua

Bism-i Sah***8230;Allah Allah***8230;
Barekallah. Sehidler Sahi Imam Hüseyin Efendimizin ve Kerbela Sehidlerinin yüce ruhlarinin Sad olmasi icin barekallah. Cümle erenlerin ruhu icin barekallah. Yurdumuzun, Ulusumuzun, Cumhuriyetimizin esenlikte olmasi icin barekallah. Ordularimizin güclü olmasi icin barekallah. Ahirete göcenlerimiz ve bugün yasayanlarimiz icin barekallah. Gökten hayirli rahmet, yerden hayirli bereket vermesi icin barekallah. Muhammed Mustafa, Aliyyel Mürteza, Imam Hasan, Imam Hüseyin, Kerbela Sehidleri ve Hünkâr Haci Bektas- i Veli hakki icin el-Fatiha ve salevat. Gercege hü***8230;

Asura Yendikten Sonra Okunacak Dua

Bism-i Sah ***8230;Allah Allah***8230;
Allah, Muhammed, Ali, Oniki Imam Efendilerimizin ruhu revanlari, Sâd ve handan ola. Münkir ve münafiklar mat ola, müminler Sâd ola. Lokmalarimiz dertlere deva ola.
Matem-i Hasan ve Hüseyin ola. Cümlemize hakli hayirli kismetler verilmesi icin ***8230;
Nur-u Nebi, Kerem-i Ali, Pirimiz Hünkâr Haci Bektas Veli demine hü.

[SAHmerdan]

follow´isimli üyeden Al***305;nt***305;

SAHMerdan Can seninde yazında yanlışlar var_! hassas konular fazla üstelemeyin_! daha fazla kafa karıştrır sadece

Can dede ocagindanim.. saygilarimla niyaz ederim..

[SAHmerdan]

ALEVILIK : Muhammet - Ali´nin aydinlik yoludur !

ALEVILIK : Aydinliktir, karanliklarin düsmanidir, bir i****** !

ALEVILIK : Insanligin, güzelligin dostu, düsmanligin, kinin, garazin, kibirin yok edicisidir, erginlik ve turapliktir !

ALEVILIK : Baristir, Sevgidir, Kardesliktir, Güzelliktir.Yasanilir bir dünya yaratmaktir.

ALEVILIK : Yobazin, bagnazin, gericinin bas düsmanidir !

ALEVILIK : Bilimdir,Tiptir,ilactir !

ALEVILIK : Sazdir, sözdür, güzelliklerle bezenmis bir bagdir, gül bahcesidir

ALEVILIK : Güzellikleri ve dünya nimetlerini paylasmaktir !

ALEVILIK : Tabiatdir, yaratanlardir, yaraticidan yanadir ve üretendir

ALEVILIK : Insanlarin dinine, diline, irkina, rengine göre ayirmadan sevip bagrina basan bir yoldur... bir felsefedir

ALEVILIK : Edebiyatdir, bir siirdir, muziktir. Düsünen düsünmeyen herkes yoldastir, kardestir, yarendir.

ALEVILIK : Bilgi sunmaktir. Kör gözlere degil, gör gözlere Allahin bir lütfudur.

ALEVILIK : Alevilik inanca korku ile sarilmak degil, sevgi ile sarilmaktir.

ALEVILIK : Hak ile bütünlesmek icin verilen bir hizmet yarisidir.

ALEVILIK : Alevilik dünya insanligini her türlü kötülükten kurtaracak " NUHUN GEMISI " ni icine sigdirip cagdas dünyaya yeni bir hizmet sunacak olan Muhammet - Ali´nin Ehlibeyt gemisidir.

ALEVILIK : Dinli, dinsiz, yobaz, gerici, hak düsmani, halk düsmani zavallilara da aciyan Allah´dan onlarin bile affedilmesini dileyen ince bir yoldur.

ALEVILIK : Bagislayicidir

ALEVILIK : Haktan alip halka , Halktan alip Hakka ulastiran semah dir.

ALEVILIK : Cagdasliktir, insanoglunun beraber yasiyacagi bir yasam felsefesidir.

ALEVILIK : ilme isik tutan evrensel bir feza cagin in yaraticiligini savunan bilimsel bir inancdir.

ALEVILIK : Dört kapi, Kirk makam, Pirlik, Mürsitlik, Dedelik, Taliplik ve Devrisliktir.Bir Candir.

ALEVILIK : Nebilerin, Velilerin Ulularin yoludur !

ALEVILIK : Gönül kabesini yikmamaktir.

ALEVILIK : Kimsenin inanciyla alay etmemektir, Hosgörüdür.

ALEVILIK : Evrenselliktir !

ALEVILIK : Aleviligi yanlizca bir yasam bicimi olarak görüp kücük bir kabin icine haps etmeye calisanlara biraz daha gözlerine acmalari icin ömür boyu arastiracaklari bir bilim dalidir.

ALEVILIK : Dünya durdukca sonsuza dek yasayacak olan bir haktir.Dünya dinidir,insanlik yoludur.Hakkin batili yok etdigi bir cizgidir.

ALEVILIK : Haci Bektas-i Veli´dir, Pir Sultan Abdal´dir, Kaygusuz abdal´dir, Nesimi´dir, Mansur´dur, Yunus Emre´dir, Karaca Ahmet´dir, Baba Ishak´dir, Baba Ilyas´dir, Ahi Evren´dir.

[follow]

SAHmerdan´isimli üyeden Al***305;nt***305;

Can dede ocagindanim.. saygilarimla niyaz ederim..

tamam sen bilirsin Can, Aşk-ı Muhabbetle... Muhammed klavuzun, Ali yoldaşın, Hızır yardımcın olsun...

[SAHmerdan]

follow´isimli üyeden Al***305;nt***305;

tamam sen bilirsin Can, Aşk-ı Muhabbetle... Muhammed klavuzun, Ali yoldaşın, Hızır yardımcın olsun...

Eyw Can Aşk-ı Muhabbetle.. sevgi saygi..

[SAHmerdan]

Dört Kapi Kirk Makam

Dört Kapi Kirk Makam seklindeki Kamil (olgun) insan olma ilkelerini Hünkar Haci Bektas Veli***8217;nin tespit ettigine inanilir.Haci Bektas "Kul Tanri***8217;ya kirk makamda erer, ulasir, dost olur." buyurmuslardir. Bu ilkeler asama asama insani olgunluga ulastirir. Bir baska yoruma göre ise seriat anadan dogmak, tarikat ikrar vermek, marifet nefsini bilmek, hakikat Hakki özünde bulmak yollaridir.

Dört Kapi sunlardir:


1.Seriat
2.Tarikat
3.Marifet
4.Hakikat


Her kapinin on makami vardir.

Seriat kapisinin makamlari:

1. Iman etmek, (Allaha, Meleklerine, Peygamberlerine Inanmak)
2. Ilim ögrenmek,
3. Ibadet etmek,
4. Haramdan uzaklasmak,
5. Ailesine faydali olmak,
6. Cevreye zarar vermemek,
7. Peygamberin emirlerine uymak,
8. Sefkatli olmak,
9. Temiz olmak ve
10.Yaramaz islerden sakinmak.

Tarikat kapisinin makamlari

1. Tövbe etmek,
2. Mürsidin ögütlerine uymak,
3. Temiz giyinmek,
4. Iyilik yolunda savasmak,
5. Hizmet etmeyi sevmek,
6. Haksizliktan korkmak,
7. Ümitsizlige düsmemek,
8. Ibret almak,
9. Nimet dagitmak ve
10.Özünü fakir görmek

Marifet kapisinin makamlari

1. Edepli olmak,
2. Bencillik, kin ve garezden uzak olmak,
3. Perhizkarlik,
4. Sabir ve kanaat,
5. Haya,
6. Cömertlik,
7. Ilim,
8. Hosgörü,
9. Özünü bilmek ve
10.Ariflik.

Hakikat kapisinin makamlari


1. Alcakgönüllü olmak,
2. Kimsenin ayibini görmemek,
3. Yapabilecegin hicbir iyiligi esirgememek,
4. Allah***8217;in her yarattigini sevmek,
5. Tüm insanlari bir görmek,
6. Birlige yönelmek ve yöneltmek,
7. Gercegi gizlememek,
8. Manayi bilmek,
9. Tanrisal sirri ögrenmek ve
10.Tanrisal varliga ulasmak

Önsöz

Anadolu Aleviligi inanc ve yasam bicimi olarak binlerce yildan beri varligini sürdürerek bugünlere gelmis. Ýnancin özünde degil fakat geleneksel yasamda her dönemin kendine özgü degim ve dönüsümlerini yasamis; ordan edindigi degerleri kendi öz degerine katarak ilerlemistir. Bundan dolayi, özünü ve yasambiciminini anlamadan tam bir tahlilini yazmak olasi degidir.
Günümüzde alevilikle ilgili tartismalarin, sonunda, islam ici mi yok islam disi mi gibi tatismalarla önü kilitlendi. Biz bunun asilacagindan umutluyuz.Binlerce yilin bilgelik ögretisi ve yasam tarzi öyle kolay kolay yitip gitmeyecek kadar saglam temeller üzerine insaa edilmistir. Aleviligin dogru düzgün bir taniminin henüz yapilamamis olmasi bunun delilidir.
Kimilerine göre Alevilik Ýslamin özüdür, kimilerine göre cesitli din ve kültürlerin sentezidir, kimine göre kendine özgü bir dindir, kimilerine göre ise bir tür ateizm. Oysa, bu tanimlamalarin her birinin kendine özgü bir dayanagi olsa da, son tahlilde, her görüsü cürütecek tezler ileri sürmek mümkündür. Aslinda bu durum, tasavvufta sik kullanilan ***8216;Fillerle körler***8217; hikayesine cok benzemektedir. Hikaye söyle: Bir odanin ortasina bir fil koyarlar ve körlere, bunun ne oldugunu tanimlamalari söylenir. Eller nereye dokunursa cevap ta ona göre degisir. Kimi, bacaklarina dokunur, sütün, der, kimi sirtina dokunur, taht der, kimi hortumuna dokunur, süpürge der. Süphesiz ki, dokunduklari varlik bunlardan hic biri degildir lakin verilen cevaplar dokunulan yerin benzetildigi seye de uyar. Ama yine de, dokunduklari varlik taht, sübürge, sütun....degidir. Alevilikle ilgili tanimlamalar da buna benzemektedir. Tasavvuf acisindan bakarsak, bu verilen cevaplar cesitli acilardan Aleviligin görünen suretleridir. Fakat, birbütünlük icerisinde ele almayinca dogru bir Alevilik tanimi ortaya cikmaz.
Aleviligin temel mayasi tasavvufi ve mistik yasantiya dayanir. Bunu da bize, bir bilgelik, esenlik ve icsel aydinlanma yolu olan ***8216;Dört Kapi Kirk Makam***8217; ögretisi anlatmaktadir. Temel maya burda yatmaktadir. Alevi inanc ve ögretisinin bu yaniyla taninmasi icin harcanan cabanin bir ürünü olarak ortaya cikan bu brosür, makamlari ayri ayri ele almak yerine, onlari menkibeler esliginde anlatmayi yegledi. Hz. Ali***8217;nin: ***8216;Her kap kendi hacmince su alir***8217; sözünden hareketle, biz de kendi dilimizin döndügünce, algiladigimiz oranda anlatmaya calistik. Umariz canlara faydali olur.

Menkibelere özel önem verdigimiz icin bundan sonraki brosürlerde de genis yer verecegiz. Nedenine gelince... Menkibelerlerin özelligi, cesitli mertebelerin katli anlamlarini iceren, Zen Koan***8217;larina benzemesidir. Kisi, kendi algi, kavrama ve bilgelik düzeyine göre onun ic anlamini anlar. Bu nedenle menkibeler tipki Zen koanlari gibi her mertebenin insanina hitap eder.
Sadece sosyolojik ve folklorik, yani zahiri yanina bakilarak onun tanimlanmasi, bizleri yaniltir ve gercegine ulasmamizi engeller. Ulus, millet, din, ideoloji gibi siradan ve izafi kavramlara sürükler. Bunlar da, kapitalist sistemin 19. Yüzyildan kalma, eskimis ve Alevilikle kiyasladigimizda, ancak, zahiri kalan, baska kültürün gecici degerleridir. Oysa, Aleviligin kültürel ve geleneksel degerleri (zahiri yani) bunlardan daha insancil, paylasimci ve dayanismacidir. Örnegin, Cem, semah, gülbank, musahiplik, kirvelik, hangi yönden bakilirsa bakilsin, daha hümanist degerler oldugu anlasilir. Bunlarin anlamlari yeniden kesfedilmelidir, diyoruz.

Alevi gelenek ve görenekleri (Zahiri yani) dogru kavrandiginda, onlarin temelinde, batiniligin yattigi anlasilir.

Aleviligi bircok inanc ve dinden ayiran seylerden biri de, Aleviligin tabulari kabul etmeyisi ve bu nedenle de önünün daima acik olmasidir. Bulundugu cagin güzelliklerini bünyesinde toplayarak, daima yoluna devam etmis ve sayisiz inanc ve kültürden insani catisi altinda toplamistir.

Alevi inac ve felsefesi, bu cagda da, bir yasam bicimi olarak varligini koruyabilir ve icinde yasadigi dünya kültürleri icerisinde bir alternatif olma özelligini sürdürebilir.
Bundan en ufak bir süphemiz yok.

Bu brosürü, Sivas katliaminda canice katledilen, o ateste semaha duran, gül yüzlü, günes gözlü insanlara itaf ediyoruz. Onlari saygiyla aniyoruz.

[SAHmerdan]

SERIAT KAPISI

Seriat kelimesi dilimize arapcadan gecmis bir kelimedir. Bu yüzden, daha cok arapcada kullanildigi anlamiyla taninir. Oysa, Aleviligin tasavvuf ögretisine göre bam baska bir anlama gelir. Simdi bu iki anlami da biraz acmak gerekir. Zira yeterince bilimedigini gördük. Coguncasi seriat kavrami dar anlamiyla bilinmektedir.
Önce dar anlamini aciklayalim:
Dar anlamda seriat, Ortodoks yani sii ve sünnü islam anlayisinin toplumsal alandaki dini ve hukuki icraatlarinin tümüne denir. Ýslamin her iki büyük meshebinde de seriatin ayni sekilde anlasilmasinin nedeni, ortak bir olusum süreclerini yasamis olmalarindan ileri gelir. Dar anlamdaki seriatin temel özelligini anlamak icin ortodoks islamin olusum sürecine bir bakalim:

Hz. Muhammed insanliga evrensel ilahi mesaji getirmeden önce Arap toplumu sert bir kabile gelenegi yasamaktaydi. Kervan basmalar, soygunlar, talanlar, yagmalar, köle ticareti siradan bir olay gibi Bedevi-Arap toplumunun gündelik hayatini belirlemekteydi. Cok tanricilik ve putlara tapma gelenegi sadece Mekke ve Medinede degil bütün araplarda yaygin bir gelenekti.

Peygamber böylesi bir ortamda zuhur etti. Ýcinden geldigi toplumu kökten degistirmek icin insanlarin sadece ruh dünyalarina degil onlarin toplumsal dünyalarina da seslendi. Adeta arap cöllerinde bir medeniyete öncülük etti, büyük reformleri hayata gecirdi. Fakat peygamberin hakka yürüyüsünden sonra eski gelenekler tekrar canlanmis ve yeni ile eski olanin sentezi ortaya cikmistir.

Bu sentez cok gecmeden Muaviye ve oglu Yezid***8217;in iktidarini dogurmustur. Muaviye devrinde Ýslamin temel kitabi olan Kuran yazimi son seklini almis, Ýslam tarihinde yeni bir devir olan Emeviler devri baslamistir. Bu gün bir bucuk milyardan fazla müslümanin bagli oldugu dinin inanc icerikli geleneklerinin temeli Emeviler devrinde atilmistir.Buna ortodoks islam da denilmektedir.

Bir cesit dini ***8211;geleneksel hukuk (fikih) diyebilecegimiz seriat, islam devletlerinde bugün de temel anayasa olarak islev görmektedir. Ýslamin bes sarti veya imanin sartlari, seriat acisindan islam dininin bir tarifidir. Oruc, namaz, zekat, hac, kelimeyi sahadet gibi dini vecibeleri dinin temel diregi olarak görürler. Arap toplumunun örf ve adetleriyle sekillenmis olan islam seriati sadece hirsizligi, zinayi, giybeti degil Allaha inanmamayi, seriat buyruklerina karsi gelmeyi de büyük suc ve günahlar arasinda görür. Seriat hükümlerine göre suclulara verilen cezalar el kesmekten taslayarak öldürmeye kadar uzanmaktadir. Seriat, dar anlamda budur. Simdi de, seriatin Alevi ögretisindeki yerine bakalim:

Anadolu Erenlerinin büyük evliyasi olan Hünkar Haci Bektasi Veli***8217;nin temel ögretisi***8217;Dört Kapi Kirk Makam***8217; felsefesine göre seriat, sii yada sünni islamda kullanilan anlamindan baska bir manada kullanilir. Biz buna ***8216;genis anlamda seriat, ya da tasavvuf acisindan seriat***8217;da diyebiliriz. Alevilikteki seriata bakis acisiyla ortodoks islamin bakis acisi tamamen bir birine zittir. Bu iki bakis acisi arasindaki fark, seriatla tasavvuf arasindaki fark kadar büyüktür. Burada, kültürler arasi fark kadar tarihsel farkliliklar da önemli rol oynamaktadir.

Büyük Alevi ozani Yunus Emre bir nefesinde söyle söylemekte ve seriatin cift anlamini dile getirmektedir. ***8216;Seriat var seriattan iceri***8217;.

Bir aydinlanma ve kamil insan olma yolu olan ***8216;Dört kapi kirk makama***8217;in kurucusu Haci Bektasi Veli***8217;ye göre seriat ***8216;Bir anadan dogmaktir***8217;. Simdi bu sembol diliyle söylenmis bu sözü yorumlamaya calisalim:

Her canli dogum yoluyla zahir dünyaya gelir ve yasamina dünyada devam eder. Ýnsan gibi diger canlilar da dogduklari tabiati bütün özellikleriyle beraber hazir bulurlar. Ýnsanlar ise kendileri secmeksizin bir toplumda dogarlar ve o toplumun kültürel, ulusal, ananevi, geleneksel özelliklerini devralirlar. Milliyet, irk, cins, dil, din hatta deri rengi gibi daha bir cok farkliliklar iste dogumla gelen bu asamada bireyin hayatina girer ve onun bir parcasi haline gelir. Birey artik kendini bu kapida toplumdan devraldigi sekilsel farkliliklarla tanimlamaya baslar. Eger, Hindistanda dogmuss Hinti, Cinde dogmussa Cinli, Afrikada dogmussa Afrikali, kutuplarda dogmussa Eskimo olarak kendini görür. Sadece kültür ve gelenek icinde yasamaz, ayni zamanda o gelenek ve kültürün sorunlarini, görevlerini ve yasam bicimini devralir. Örnegin, birey kandavasinin oldugu bir ailede dünyaya gelirse, otamatilman kendiside bu meseleye tabii edilir. Kendi iradesi disinda gelisen bu olay bir müddet sonra kendi meselesi olmaya baslar.

Dünyaya ve kendimize dair ilk düsüncemizin olusum sürecinde icinde bulundugumuz toplumsal yasam, gelenekler, örf ve adetler cok önemli bir rol oynarlar.

Ýnsan fiziksel acidan olgunluga erebilmesi icin cesitli evrelerden gecerler. Bebeklik, cocukluk, ergenlik, genclik, olgunluk vs...bu evrelerde insan birbirinden farkli özellikler ve olgularla karsilasir. Kendini bekleyen bu sürecleri yasar ve dünyaya ve yasama yönelik bir tutum ve düsünce gelistirir. Daha önce dedigimiz gibi burda toplumsal olgular önemli bir rol oynar.
Seriat kapisi, toplumsal sartlanmalarin en yogun oldugu ve dogumla birlikte gelen insanin kendi özüne en zabanci kaldigi devirdir. Dünya yasanyisinda oldugu kadar tanri anlayisinda da bir yüzeysellik ve sirk görülmektedir.Buna gizli sirk te denir. Fakat, seriat ehli bunun farkinda degildir.tanri ona göre yerde yada gökte bulunmaktadir,insanlara oradan buyruklar yagdirmaktadir.ölümden sonra sevab coksa yani gökteki tanrinin yagdidiklari emirlere ictenlike itaat etmisse, hurilerle dolu cennete; günahlari coksa, cayir cayir yanacagi cehenneme gidecegine inanir.

Milliyetcilik, irkcilik, cins ayrimi, ideolojik bakis, kisacasi insan ayrimlarinin ve savaslarin oldugu seriat kapisi sadece toplumsal alandaki sorunlari yaratmaz ayni zamanda bireysel yasami da tehlikeye düsürür. Cünkü, bir varlik olarak insanin en önemli yanlarindan biri toplumsal bir yaninin olmasidir.

Her toplumun kendine göre bir seriat sekli vardir. Musa seriati, Ortodoks Ýslam seriati, Ýsanin seriati...
Kültür ve geleneklerin olusturdugu yasam bicimini de seriata benzetirsek, toplumlarin sayisi kadar seriat yasantisi vardir. Ýlkel toplumlardan gelismis toplumlara kadar bu böyledir.

Simdi de Alevi toplumunun seriat anlayisina bakalim: bilindigi gibi, her toplum kendi icinde toplumsal yasami imkanli kilabilmek icin bir adalet mekanizmasi gelistirmistir. Hukuk kurallari, toplumdan topluma farkliliklar icerir. En esneginden en kati kurallara kadar uzanir.

Modern toplumlarda ise adaleti hukuk sistemi ve mahkemeler saglar. Alevilikte ise halk mahkemeleri adini da verecegimiz cemler vasitasiyla toplumsal adalet saglanir. Paylasim, bölüsüm, yarginin, beraberligin en güzel örnegi olan cemler, ayni zamanda, adalet sisteminin en gelismis örneklerinden biridir. Diger adalet anlayislarindan amac olarak ayrilir. Diger sistemlerde amac sucluyu cezalandirmak iken, Alevi hukukunda amac, kisiyi irsad ederek isledigi sucu birdaha islememesini saglamaktir. Yani suca sebebiyet veren sartlari ortadan kaldirmak, bireyi topluma kazanmak, irsat ederek aydinlatmak, ve toplumsal yanini güclendirerek, sihatli bir benlige kazandirmaktir. (Bu konuda daha genis bilgi icin Cem brosürümüze bakabilirsiniz.)

Alevi gelenek ve göreneklerini yani Alevi seriatini inceledigimizde temelinde tasavvuf ve bilgelik yattigini görürüz. Cem ayini, Musahiplik, tevella teberra, Semah, ocaklarin ulularinin ziyareti, matem yasi, lokma dagitmak gibi seyler bunun acik örnekleridir.

Alevilik bir tasavvuf yolu oldugu icin her kavramin ve bu kavramla dile getirilen fiilin birden cok anlami vardir. Bu katli anlamlar kisinin ruhi acidan olgunluk mertebesine nisbeten aciga cikar, zihin dünyasinda belirir.

Yunus Emre bu kapinin insanina isik tutmak maksatiyla söyle demektedir:***8217; Mal sahibi, mülk sahibi, hani bunun ilk sahibi. Mal da yalan, mülk ta yalan, var biraz da sen oyalan.***8217;

Seriat kapisindaki bir insan kendisine düsünce olarak ne verilmisse onu alir. Varligi sekilden ibaret sanir. Yüzeysel algilar, sekiller ve renklerin gerisindeki özü göremez. Algi dünyasi bes duyuorganinin sinirlarini asmaz. Ne duygu ve ruh yönünden ne de bilgi yönünden bir olgunluga ermemistir. Sufiler buna ***8216;******i Natik***8217; yani konusan ****** demisler. Burda bir kücümsame yok. Aksine Kamil Ýnsan***8217;la ham insan arasindaki farki dile getirmektedir. Baska bir örnek verecek olursak; gözleri dogustan kör (ama) olan insanin algiladigi dünya ile gözleri gören insanin algiladigi dünya kadar farklidir. Seriat kapisindaki insanin henüz can gözü-kalp gözü acilmamistir; henüz onun farkinda degildir.

Kisinin Dünya icinda karsilastigi olaylar, yasadigi tecrübeler, ya da karsilastigi kisiler seriat kapisindaki kisinin olgunlasmasina yolacar. Kisi, seriatin yetersizligini ve darligini anlar sonunda.

Hayatin anlamini ve kendi varlik sebebi üzerinde derinden derine düsünmeye baslayan seriat ehli, zahiri dünyanin kendisini tatmin etmedigini anlar. Artik seriat elbisesi kendisine dar gelmeye baslar. O,görünen ve bes duyu organiyla algilanan dünyanin sinirliligini anlar. Görünenin arkasindaki görünmeyeni,disi degil ici, sekli degil özü aramaya baslar. Ancak nerden baslamasi gerektigini bilemez.

Tasavvufa göre kendi kendine irsad olmak yani manevi ve ruhi acidan aydinlanmak cok zordur. Kör insanin karanlikta yol almasina benzer. Bir ustaya yani pire baglanmasi en dogru ve emin yoldur. Pirin temel özelligi irsad edici olmasidir. Sadece gönül gözündeki perdenin kalkmis olmasi yereli degildir. Ýrsad edebilmek yani ona hakikati tattirmak özel bir kabiliyet ister.

Haci Bektasi Veli bir sözünde ***8216;ilimle gidilmeyen yolun sonu karanliktir***8217; der. Baska bir sözünde mürsüdü, yani irsad ediciyi tanimlarken söyle der. ***8216;Mürsit ilimdir***8217;. Fakat bu ilim okuyarak elde edilmez. Ýcsel ve ruhi yasanti vasitasiyla elde edilen bilgidir.

Seriat kapisindaki kisi aradigi sorularin cevabini bulmak ve aydinliga giden yolu aralamak icin kendisine bir pir bulur. Seriat kapisindaki kisi ruhi dünyasi henüz karanlikta oldugu icin kendisine uygun bir secmekte zorlanacaktir. Ancak pirlik makamina gelmis bir usta kendisine gelen her talibi irsad edebilme yetenegine sahiptir.

Bu arayislar süresinde yeterli cabayi ve azmi gösterirse kisi, eninde sonunda kendisine uygun bir yolgösterici usta-pir bulur.
Bu asamada, kisi seriati yavas yavas asarken kendisini tarikat makamina dogru ilerlemis olarak bulur. Hakka erismenin yolunun ancak köklü bir ruhi bir tekamülden gectigi gercegini idrak etmeye baslar. Kendisi icin artik yeni bir dogumun baslamak üzere oldugunu anlar.Daha önceki dogumu ***8216;kanbagi vasitasiyla dogmak***8217; olarak görür ve bu ikinci dogumun manevi-ruhi bir dogum olacaginin bilincine varir. Ve sonu gelmez ruhi yolculuklarda ve icsel yasantida kendisine yol gösterecek olan bir usta aramaya baslar.