Çankaya'nın Kadınları

[hahuer]

ÇANKAYA'NIN KADINLARI
***65279;






CANKAYA'NIN FIRST LADY'LERI



LATIFE HANIM

"Koskun en cok konusulan hanimefendisi"

Kurtulu s Savasi sonrasi Cankaya sirtlarinda Gazi'nin Sakarya adli atina binip dolasan, kocaman kahverengi gozlu bir kadin. Gazi'nin esi, Usakizadeler'in kizi, yabanci dil bilen, yurtdisinda universitede okuyan, pecesini asla yuzune ortmeyen, Mustafa Kemal'e asik, fazlaca kiskanc, sozunu de gozunu de budaktan esirgemeyen, biraz sert ve hircin gorunumlu ama cok akilli ve cesaretli bir kadin. Buyuk dedesi Haci Ali Efendi, Usak'in parali esrafindan.



LATIFE HANIM

"Koskun en cok konusulan hanimefendisi"

Buyuk dedesi Haci Ali Efendi, Usak'in parali esrafindan, 1840'li yillarda Izmir'e goctukten sonra helvaciligi birakip haliciliða basladi. Cok para kazandi. Latife Hanim, onun Muammer adli torununun en buyuk kizi. 1898 Izmir dogumlu. Birinci Dunya Savasi'ndan sonra hukuk okumak icin Paris'teki Sorbonne Universitesi'ne baslamis, bir yil Londra'da yasamis, sonra Izmir'e donmustu. Mustafa Kemal'le evlilikleri kisa surse de olene kadar ona bagli kaldi. Ýcine kapandi, son gunlerinde kanser oldugunu bile yakinlarindan sakladi. 12 Temmuz 1975'te oldu.







MEVHIBE INONU

"Deniz Gezmis ve arkadaslari idam edilmesin"

Cumhuriyet tarihinin ikinci "first lady" si Ismet Inonu'nun esi Mevhibe Hanim'di. Esine olan duskunluguyle taninan Mevhibe Hanim icin koske yillarini vermis emeklilerden biri, "Gordugum hanimefendiler arasinda kocasina en tutkunu Mevhibe Hanim'di. Pasa biraz rahatsiz olsa, Mevhibe Hanim butun gun yukaridan asagiya inmezdi" diyerek bu bagliligi ifade ediyordu. Esinin kiyafetlerini diken terzi Izzet'le de sahsen gorusur, kumaslari kendi begenirdi. Mevhibe Hanim'in en buyuk zevki, her sabah esi ile birlikte ata binmekti. Koskun en genc ve en sik ev sahibesiydi. Ozel islerinde de Lutfiye adli genc bir kiz bakardi. Ahbaplariyla da politika disi, gercek bir yakinligi vardi. Araba kullanmayi da sever, kayinvalidesi Cevriye Hanim'i alarak sik sik gezmeye giderdi.



MEVHIBE INONU

"Deniz Gezmis ve arkadaslari idam edilmesin"

Otomobil kullanmaya Lozan'da baslamis ve bir kadin soforden ders almisti. Mevhibe Hanim cocuklarinin hicbir zaman resmi davetlere, cumhuriyet balolarina katilmalarini istemedi. Onlar hep buyukannelleri ve dadilarý ile ayri bir hayat surduler. Ailenin en buyuk eglencesi aksamlari hep beraber salonlardan birinde kurulan sinema perdesinde film seyretmekti. Deniz Gezmis ve arkadaslarinýn idam edilecekleri zaman da Mevhibe Hanim esine "Onlar idam edilmesin" diye yalvarmistiý. Esinin bu yalvarislarina pasanin cevabi ise "Kadin git, daha fazla ustume gelme" seklinde olmustu.







RESIDE BAYAR

"Daha dun dusman olanla, bugun dost olmam"

Turkiye Cumhuriyeti'nin ucuncu cumhurbaskani Celal Bayar'in esi Reside Bayar, Cankaya Kosku'ne orta yasin uzerinde bir buyukanne iken yerlesti. Kosk'e ciktiginda Ataturk'un odasinin eski halini muhafaza ederek bir muze gibi koruyan Reside Hanim'i kosk calisanlari "sakin, sessiz ve cok dindar bir hanimefendi" olarak tanimlardi. Yolculuklarda bile Kur'an'i elinden birakmadigi belirtilen Reside Hanim, gunduzleri de odasinda okurdu. Her sali gunu 15.00-20.00 arasinda Reside Hanim'in kabul gunleri yapilirdi. Gelenler arasinda eski Ankara'lilar, bakan esleri ve bazen de Reside Hanim'in hic tanimadiklari olurdu. Bayan Bayar giyime fazla merakli bir degildi. Evde rahat ve pamuklu kiyafetleri tercih eden Reside Hanim, davetlerde ise sade ve yunlu takimlar giyerdi. Koþk personeline, "Benim icin siyasi fikirleriniz onemli degil. Hepiniz evladimsiniz" diyen Reside Hanim, koskteki eglencelere de pek katilmazdi. Yunan protokolune "Daha dun dusman oldugumla bugun dost olamam" diyerek cikmayan Reside Hanim, esini Yunanistan gezisinde de yalniz birakmisti.







MELAHAT GURSEL

"Ben ne pasayim ne de reisicumhur esi, ben evimin kadiniyim"

Melahat Gursel, personelin alistigi hanimefendilerden farkli olarak koskun "Ana" siydi. Cok iyi ve titiz bir evhanimiydi. Sumerbank'tan aldigi basit ama zevkli, laleli kumaslarla salonda bulunan takimlari kaplatti. En buyuk zevki dikis dikmekti. Tam bir asker ailesi olan Gursel'ler, sabah 06.00'da gune baslar, oglen 12.00'de yemek yerlerdi. Orf ve adetlerine siki sikiya bagli olan Bayan Gursel, protokolden ve resmi davetlerden hoslanmazdi. Heyet kabullerinde yabanci elci esleri ile gorumelerde cok heyecanlanir ve yakin dostlarini telefonla arayarak "yardim" isterdi. Fakat Bayan Gursel, sakaci ve sevimli kimligiyle sefireleri de kendine baglardi. Hatta Turkiye'ye gelen Fransiz elcisinin hanimi, "Ah hanimefendi, sizi bir daha gorecek miyim" diyerek goz yaslarina hakim olamamis Bayan Gursel, devlet malinin ziyanina tahammul edemezdi. Fazla yanan isiklarý gorunce personeli hemen uyarirdi. Melahat Hanim her seferinde "Ben ne pasa, ne de reisicumhur esi oldum. Ben hep mutfaktayim" diyerek anac dogasini gozler onune sererdi.







ATIFET SUNAY

"Keske beni bir kez olsun kirsaydi"

Karadeniz fikralari; ve hikayeleri anlatarak toplum icinde herkesin dikkatini ceken Bayan Sunay, konken oynamayi; da cok severdi. Son derece rahat, konuskan, neseli ve hareketli bir kisilige sahipti. Atifet Hanim, Ataturk'un Ankara'ya ilk geldiginde bir sure kaldigi; Ciftlik'teki evinden gelen bazi tarihi esyalari da tamir ettirdi. Oyle ki, Kenan Evren'in cumhurbaskanligi doneminde kullandigi Ataturk'un maroken masasi Atifet Hanim'in zamaninda tamir ettirildi. Birbirlerine bagliliklari ile taninan Sunay ciftinin bu mutlu evliligini Gelin Sevgul Hanim, soyle anlatiyordu: "Annemle babam, hayatlarinin sonuna kadar ayni odada yattilar. Kayinvalidem esini agir hasta oldugu zaman bile hastabakicilara birakmadi" Atifet Hanim, hayat arkadasinin acisini su sozlerle ifade ediyordu: "Beraberligimiz boyunca Pasa keske bir gun beni kirmis olsaydi da boyle yanmasiydim". Esine her zaman "Pasam" diye hitap eden Bayan Sunay, esi ile sadece yemek listesi konusunda anlasamazdi. Atifet Hanim, tavuk ve balik sevmez, Pasa sebze sevmez, tavuk ve baliga bayilirdi. Bayan Sunay giyimine cok ozen gosterirdi. Turk motifli gece elbiselerini tercih ederdi. Atifet Hanim, 28 Mart 1966 - 28 Mart 1973 tarihleri arasinda Cankaya Kosku'nun evsahibeligini yapti.







EMEL KORUTURK

"Isgencehane artik sanat muzesi"

Emel Koruturk, gune ozel kalem mudurlerinin randevu tesbitleri ile baslardi.Tanidigi tanimadigi kisilere saat ayirirdi. Esi Fahri Koruturk ile birlikte kermeslere, toplantilarina katilirdi. Mukemmel dilbilgisi ile kordiplomatigin sevdigi bir ev sahibesiydi. En sevdigi gorevi salonlarin cicek duzenini yapmakti. Cocuklugu unlu sanatcilar arasýnda gecmis olan Emel Koruturk aile koleksiyonundaki seyretmeye doyamadigi unlu Türk ressamlarinin tablolarindan bir kac tanesini de Kosk'un duvarlarina asti. Bayan Koruturk'un uzun yillar suren buyukelcilik hayatindan tecrubesi vardi. Emel Hanim ailenin samimiyetini korumak biraz ev sicakligi getirmek once koske kendi deyimiyle "hafiflik" getirdi. Annesinden kalan buyuk kristal avizeyi Cankaya salonlarina taktirdi. Bu arada da Cankaya'ya yerlesirken kendisinin getirdigi esyalarin bir listesini cikararak koskun emektari Yusuf Efendi'nin envanter defterine kayit ettirdi. Kendisine gelen kadinlarin istekleri üzerine Emel Koruturk 1970'lerde Turk Ocagi olarak bilinen ve isgence yapildigi iddia edilen binayi temizletip muze kimligine kavusturdu.







SEKINE EVREN

"Halk istemeden, referandum olmadan, koske cikmam"

Alasehirli bir bagcinin dort kizinin en buyuguydu. 1922'de dogdu. Alasehir'de lise olmadigi icin egitimine devam edemedi. Ustegmen Kenan Evren'le evlendikten sonra hayati, parasizlik ve sikintiyla gecmisti. Tasinmaktan oyle usanmisti ki esi Kore'ye tayin olunca hungur hungur aglamisti. Ilk cocugunu dogumda kaybetti, uc kizi oldu. Erken yasta seker hastasi oldu, kalp krizi gecirdi. 1980 Mayis'inda Bruksel'de felc gecirdi. 11 Eylül 1980 gecesi ziyaretine gelen esi "Yarin yonetime el koyuyoruz" deyince cevabi kisaydi: "Cok iyi edersiniz." Koske cikma teklifine "Halk istemeden, referandum olmadan koske cikmam" diyerek cevap veren Sekine hanim 3 Mart 1982'de oldu.







SEMRA OZAL

"Cankaya gunleri, ozel defterde"

Turgut Ozal'in basbakanligi doneminde diger "first lady"lere gore degisik bir goruntu cizen Semra Ozal, Turgut Bey'le elele cekilen fotograflari, ozel otomobilleri ile bogaz koprusunden gecerken aralarinda gecen sohbete TV yoluyla herkesi ortak etmeleri buna en güzel ornek teskil etti. ANAP'ta Istanbul Il Baskanligi yaparak siyasetin icine giren Semra Hanim, Turgut Ozal'in cumhurbaskan'ligi doneminde ANAP Genel Baskanligi icin Yildirim Akbulut'a karsi destek verdigi Mesut Yilmaz ile daha sonra ile ters dustu. Yilmaz'i "Bizi dinlemiyor. Bize danismiyor. Bu gidisle ANAP'in basinda kalamaz" diye elestirdi.



SEMRA OZAL

"Cankaya gunleri, ozel defterde"

5 Kasým 1995'te kurulan CHP-DYP koalisyonunun dagilmasiyla birlikte gundeme gelen hukumet krizini cozmek icin Basbakan Tansu Ciller, Meclis'teki calismalarini surdururken Semra Hanim, Ciller'e destek verdi. Yilmaz'a karsi olan tavri nedeniyle ANAP'tan tepki aldi. Turgut Ozal'in ani vefatindan sonra bir sure medyada gorunmeyen Semra Ozal, daha sonra gece hayatinda hizli bir sekilde giris yapmasina nedenini su sozlerle ifade etti: "Eve kapansam yasayamazdim..Gittigim her yerde onu da yanimda hissediyorum" Semra Hanim "Papatyalar" adiyla anilan gelir duzeyi yuksek hanimlardan olusan grup, binlerce nikahsiz ciftin resmi nikaha kýymasýna önayak oldu. Semra Hanim, 9 Kasim 1989 - 17 Nisan 1993 tarihleri arasinda Cankaya Kosku'ne ev sahibeligi yapti.







NAZMIYE DEMIREL

"Yine atiyorsun"



Nazmiye Hanim, Turk siyasi hayatinin onemli isimlerinden biri olan 9'uncu cumhurbaskanimiz Suleyman Demirel'i iyi gunde ve kotu hic yalniz birakmadi. 12 Eylul 1980 sabahi Demirel, Hamzakoy'a giderken yaninda yine Nazmiye Hanim vardi. Esinin 29 gunluk zorunlu ikameti suresince en buyuk destekcisi oldu. Ardindan Demirel, Zincirbozan'a surgun gonderildiginde, gozlerinden akan iki damla yas cektigi sikintilari belki de ilk kez disariya vuruyordu.. DYP'nin kurulusunu Nazmiye Hanim an be an izledi. Ismet Sezgin, Necmettin Cevheri ve Yilmaz Ergenekon gibi kurmaylar surekli Nazmiye Hanim'i da bilgilendirip moral verdiler. O hep Demirel'in gizli kadin kurmayi oldu. Yasakli yillar bitti.



NAZMIYE DEMIREL

"Yine atiyorsun"

Esi devletin zirvesinde o da yine Washington'da dunyanin en guclu kadinlarinin arasindaydý. 40 yildir esi ile birlikte protokoldeki yerini dolduran Nazmiye Hanim Kosk'te sayisiz kere dunyanin unlu polikitacilarina ve eslerine ev sahipligi yapti. Demirel'in "Siyasi hayatimdaki en onemli evsahipligini yaptim" dedigi 16.11.1999'de Clintonlar'in ziyareti sirasinda da ABD'nin first ladysi Hillary Clinton'i agirlayan Nazmiye Hanim her zamanki gibi agirbasli ve iyi bir ev sahibesiydi. Nazmiye Haným,espri anlayisiyla da takdir edilen bir kadindi. Oyle ki ucakta yolculuk ettikleri sirada basin mensuplarinin sorularina cevap veren Demirel'in eline vurarak "Yine atiyorsun..." diyecek kadar..







SEMRA SEZER

"Calisan "ilk" First Lady"

Turkiye'nin 10'uncu cumhurbaskani Ahmet Necdet Sezer'in ogretmen esi Semra Sezer Ankara'ya 18 Eylul 1975 tarihinde naklen geldi. Cankaya Ilkogretim Okulu'nda gorev yapan Semra Sezer, Subat 2000' de emekliye ayrilmak üzere dilekce verdi. Bayan Sezer dilekcesinde "esinin saglik durumunun, uzun soluklu bir bakim gerektirdigini'' gerekce gostererek emeklilik talebinde bulundugu ileri suruldu. Semra Sezer'in dilekce verdigi donemde, Ahmet Sezer, by-pass ameliyati gecirmisti. Semra Sezer'e, gorevinden ayrilirken, okuldaki basarisi nedeniyle okul yonetimince bir maas ikramiye odul verildi. Ankara Cankaya Ilce Milli Egitim Mudurlugu'ne bagli gorev yapan Semra Sezer, 1/4 kadro derecesinden emekli oldu. Bayan Sezer, esinin 24 Nisan 2000'de iktidar ve muhalefet partilerinin tarihi mutakabatiyla Cumhurbaskani adayi olarak gosterildigini televizyondan ogrendigini belirtirken, yorum yapmaktan kacindi. Sadece "Hayirli olsun" demekle yetindi. Mutevazi kisiligi ile taninan Bayan Sezer saclarini boyatmiyor, taki kullanmiyor. Her zaman sadeligi tercih eden Semra Hanim'in marka duskunlugu hic olmadi. Aile butcesine katkida bulunmak icin ozel dersler verdi, tutumlu bir insan olarak taniniyor. Cok konusmayi sevmiyor, icki ve sigara kullanmiyor. Tek duskun oldugu sey ise esi ve cocuklari.







HAYRUNISA GUL

"Abdullah Bey siyasette hep basarili"

Cankaya koskunun en genc First Lady'si olan Hayrunnisa Hanim ayni zamanda koske en genc cikan evsahibesi. 21 Agustos 1980 gunu Abdullah Gul ile evlenen Hayrunnisa Hanim sonralarda henuz 15'inde yarim biraktigi liseyi tamamladi.Ve ardindan universite sinavina girdi. Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coðrafya Fakültesi Arap Dili ve Edebiyati Bolumu'nu kazandiginda, 'turban' engeliyle karsilasti. 8 Eylul 1998'de turbanli fotografini verdigi icin kaydi yapilmadi. Hayrunnisa ve Abdullah Gul ciftinin Mehmet Emre ve Ahmet Munir adli iki ogullari ve Kubra adli bir kizlari var. Hem ogullarini hem de kizini kendi ayaklari uzerinde durabilecek sekilde yetistirdigini soyleyen Hayrunnisa Gul, esi icinse "Abdullah bey siyasette her zaman başarili olmustur ''. Hayrunnisa Hanim'in nasil bir evsahibesi oldugunu ise onumuzdeki gunler gosterecek !!!