AKP, yeni anayasa için teknik hazırlık başlattı
Anayasa taslağında radikal öneriler var. Taslaktan özet:
MGK, Anayasa'dan çıkıyor,
Köşk'ün yetkileri azaltılıyor,
YÖK kalkıyor,
Zorunlu din dersi kalkabilir
Cumhurbaşkanının atamalardaki yetkisi azaltılacak
Yüksek Askeri Şûra kararlarına yargı yolu açılacak
YÖK kaldırılacak, rektörler seçimle belirlenecek
Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı artırılacak
Milli Güvenlik Kurulu anayasal kurum olmayacak
AKP, seçim öncesindeki vaatleri arasında yer alan yeni ve sivil anayasa için taslak hazırlıklarını başlattı. Teknik düzeyde süren ve henüz parti yönetiminin değerlendirmesine sunulmayan taslak çalışmalarında, cumhurbaşkanın yetkilerinin azaltılması ve YÖK'ün kaldırılması öngörülüyor. Taslakta yer alan bazı düzenlemelerse şöyle: Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) kararlarına yargı yolunun açılmasına olanak tanınması, Milli Güvenlik Kurulu'nun (MGK) anayasal bir organ olmaktan çıkarılması. Ayrıca 1982 Anayasası'nda yer alan, ilk ve orta öğretimde din derslerinin zorunlu olmasına ilişkin hükmün de yeni anayasada yer almayabileceği belirtiliyor.
AKP, seçim öncesi hazırlanan beyannamesinde yer alan 1982 Anayasası'nın değiştirilerek yerine özgürlükçü, demokratik, kısa, öz ve açık bir sivil anayasa getirilmesi için çalışmayı başlattı. Anayasa hukukçusu, Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Ergun Özbudun'un akademisyen olarak yürüttüğü taslak çalışmalarına, bazı akademisyenlerle, partili hukukçuların da katıldığı belirtiliyor. Eski Adalet Bakanı Cemil Çiçek'in de dönem dönem yer aldığı çalışmalarda, "Anayasanın bütünüyle yeniden yazılması, kısa, anlaşılabilir bir içerikte olması ile temel hak ve özgürlüklerin genişletilmesi" konusunda prensip kararına varıldı.
Erdoğan uzlaşma arayacak
Hazırlanacak taslak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve AKP yönetimine sunulacak. Başbakan Erdoğan'ın taslağa son şeklini vermeden önce grubu bulunan partiler ve toplumsal kesimlerin temsilcileriyle görüşmeler yapması ve uzlaşma araması bekleniyor. Erdoğan daha önce "Yeni anayasa en geniş toplumsal uzlaşmayla hazırlanmalıdır" diyerek uzlaşma sinyali vermişti.
Halen başlıklar altında içerik tartışmaları ve hazırlığı süren ve parti yönetimine sunulmayan yeni anayasa taslağında yer alması beklenen bazı düzenlemeler şöyle:
Köşk yetkisine tırpan:
Cumhurbaşkanının yetkileri azaltılacak. Cumhurbaşkanının bürokrat atamalarındaki yetkisi kaldırılacak ve Köşk'e sadece vali ve büyükelçi atamasına ilişkin kararnamaler gönderilecek. Cumhurbaşkanının yüksek yargı organlarına üye atamasına yönelik yetkisi de sınırlandırılacak. Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemlere karşı yargı yolunun açılması da gündeme gelebilecek.
YAŞ'a yargı denetimi: AKP iktidarıyla Türk Silahlı Kuvvetleri arasında polemiğe neden olan ve Başbakan Erdoğan'ın şerh düşmesine yol açan YAŞ kararları yargı denetimine açılacak. Böylece ordudan ihraç edilen askerler dava açabilecek.
HSYK'da bakan olmayacak:
Adalet bakanının Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üyeliğinden çıkarılması öngörülüyor. Yine tartışmalı konular arasında yer alan Hâkimler Savcılar Yüksek Kurulu kararları da yargı denetimine açılacak.
YÖK kalkıyor: Yüksek Öğrenim Kurumu kaldırılacak. Üniversite rektörlerinin yer aldığı Üniversitelerarası Kurul güçlendirilerek yetkileri artırılacak. Rektörlerin atanmasında cumhurbaşkanı devre dışı kalacak, rektörlerin üniversitelerde yapılacak seçimle göreve gelmesi düzenlenecek.
Hak ve özgürlüklere AB standardı: Temel hak ve özgürlükleri güvence altına alan düzenlemeler geliyor. Düşünce ve ifade hakkı ile inanç özgürlüğü alanı genişletiliyor. Bu haklara Avrupa Birliği standardı getirilecek; bu haklar ancak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında bir sınırlandırmaya tâbi tutulacak. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin ilke ve standartları anayasada da ifadesini bulacak.
Anayasa Mahkemesi'ne dokunulacak:
Anayasa Mahkemesi'nin yapısı tartışılıyor. Mahkemenin üye sayısının artırılması ve üyelerin bir kısmının Meclis tarafından seçilmesi planlanıyor. Cumhurbaşkanının üye atama yetkisi kaldırılabilir.
MGK anayasa dışına:
MGK'nın anayasal bir organ olmaktan çıkarılması da planlanıyor. Buna göre, anayasada tarif edilen bir kurum olmaktan çıkacak, yasalarla düzenlenen bir kuruluş haline dönecek.
Zorunlu din dersi kalkıyor mu?:
Taslak çalışmalarında, özellikle Alevi kökenli vatandaşların eleştirisine neden olan, 1982 Anayasası'yla düzenlenen zorunlu din dersinin yeni anayasada yer almaması da tartışıldı. Anayasa'daki "Din kültürü ve ahlak öğretimi ilk ve orta öğretim kurumlarında okutulan zorunlu dersler arasında yer alır" hükmünün anti demokratik bir öz taşıdığı ve sivil bir anayasada yer almaması gerektiği görüşü ağırlık kazandı.
Kaynak: Radikal.Com.Tr
|